Renklerin Psikolojik Etkileri

Renklerin anlamları; doğadaki karşılıklarına genellikle denk gelmektedir. Ateş, Su vb elementler veya nesnelerin verdiği hisler, yarattığı etkiler karşımıza her çıktıklarında çeşitli duyguları tetikler.

Renkler eski dönemlerde tedavi amaçlı kullanılmakta ve bazı bilim insanları tarafında hastalıkları ciddi anlamda tedavi edebildiğine inanılmaktaydı. Koromoterapi denilen bu “renk terapisi” yöntemi, insan vücudu üzerinde hangi rengin vücudun hangi noktasına iyi geldiğini konu etmektedir.

Bu kısa bilgilendirme, renklerin insan üzerindeki etkisinin ne denli güçlü olabileceğini, etkili tasarımlar için öğrenilmesi gereken temel bilgiler olduğunu göstermiştir.

RENKLERİN ANLAMLARI | HANGİ RENK NE DEMEK ?

BEYAZ

Özellikle reklamlarda temizlik, serinlik hislerini tetikleyen beyaz bu özelliğini “kar”dan almaktadır.

“Beyaz bir sayfa açmak” da “kar” gibi, görünenin üzerini örtüp birşeylere yeniden başlamayı anlatır.

Doktor önlükleri “temiz, steril” anlamlarını barındırır ve güven duyulmasını, olumsuz düşüncelerin oluşmamasını sağlar. Zihinlerde oluşan bu güven duygusu “işinin ehli” anlamından ziyade, “zarar gelmez” şeklinde yorumlanır.

Ambalajlarda tercih edilen beyaz genellikle karışık, herkes tarafından algılanıp kabul görmesi zor veya ağır etkilerinin bastırılması gereken ürünlerde kullanılabilir. Örneğin çok gelişmiş yeni bir teknolojik cihazın “o kadar da karışık değil” algısını oluşturmak için veya bir içeceğin “formda tutar” iddiası için idealdir.

Çağrışımları : iyilik, saflık, masumiyet, hafiflik, güven

SİYAH

Her ne kadar doğada olmayan bir renk olsa da gözün gördüğünü inkar edecek değiliz. Siyah doğada gördüğümüz şekliyle “arkasındakini saklayan” ve bilinmezlik oluşturan bir algıdadır. Malum; insanoğlu bilmediği şeyden korkar. Bu anlamda siyah “gizemli” veya “korkutucu” olabilmektedir. Bu duyguların olumsuz yapısıyla kara mizah, kara ölüm gibi terimler de en çok siyah’a yakışırdı tabii ki. “Keder” de siyah’ın arkadaşıdır.

Siyah algısı prestij, güç, yetki gibi kavramlar ile de ilişkili olduğu kabul edilir, bunun için makam araçlarına veya önemli bir görevde olduklarını hissettiren “man in black” film seriisine bakabilirsiniz. Siyah giyen insanların “özgüven” sahibi olduğu, kendi doğrularına göre hareket ettikleri için bu özgüvenin ikili ilişkilerde sorun teşkil ettiği düşünülmektedir.

Siyah teknoloji anlamında da hep bizden biri, yıllarca gördüğümüz bir konumdadır. Işık ve gölgelerden oluşan “Siyah beyaz fotoğraf”lar buna en bariz örnektir. Diğer renklerin de fotoğraf karelerine girmesiyle siyah bu sefer diğer “renkleri ön plana çıkarmak” için yine sahnededir. Siyah paspartunun sanatsal sunumlarda tercih edilmesinin sebebi budur, odağı ortaya (resim,fotoğraf vb) toplamak.

Siyah ve kırmızı güçlü renklerdir ve yanyana geldiklerinde ateşle barut gibi etki gösterebilirler. Çocuk odasını siyah ve kırmızı yaptığınızda agresif duygular aşılamış oluruz.

Herhangi bir tasarımda da yalnızca siyah ve kırmızının baskın tonlarının kullanılması genelde izleyicide duygusal ve fiziksel açıdan olumsuz bir izlenim oluşturacaktır (kırmızı kan dolaşımını hızlandırır).

Çağrışımları: Güç, soyluluk, gizem, kötülük, zerafet, matem, hırs.

MAVİ

Sakinlik, huzur varsa muhtemelen “mavi” de vardır. “Yaz gelse de denize gitsek” kimileri için eğlence, kimileri için zihin ve beden için “gökyüzü ile deniz”’den gelen dinginlik, stabil düşünceler, huzur kaynağıdır. Mavi’nin fizyolojik rahatlatma özelliği, metabolizmayı yavaşlatma etkisinden gelir.

Reklamcılıkta söktör veya üründen ziyade etkileşim kaynağına odaklanılarak kullanılır. Havayolu ile alakalı bir hizmet veya ürünle ilgili, üründen çok çağrışımı izlenir (gökyüzü). Temizlik malzemeleri, deniz kenarı tatilleri, arıtma sistemleri, duş sistemleri vb ürün/hizmet alanlarının rengi “mavi”dir çünkü kaynağı “su”dur. Su her ne kadar “renksiz” olsa da algısal açıdan tanımlanması veya en azından sembolize edilmesi gerektiği için herkes tarafından “mavi” olarak kabul edilir (deniz ve gökyüzünden dolayı).

Sıcak renkler duygulara sesleniyorsa soğuk renkler etkisiz midir?

Mavi soğuktur ancak zihne en yakın, bilinçle iyi geçinen, etkileşim halinde olan bir renktir. Bu yüzdendir ki bilim ve teknoloji gibi insan beynini, bilinen gerçeklerle çeliştirerek zorlayan alanlarda önem ve hassasiyet vurgusu için mavi, tercih edilendir.

Erkeğin varoluş sebebi ve hayata bakışıyla benzer özellikler göstermesinden dolayı “erkek rengi” olarak kabul edilir. Kadınlar da kullansın tabi ama sıkılırlar.

Fiziksel etki olarak metabolizmayı yavaşlattığını biliyoruz. Bu durumda tasarımcının gıda ambalajının üzerine sadece maviyi tercih etmesi bu anlamda pek akıllıca olmayabilir. Sıcak renklerle kombinasyonu canlılığı artırarak zihinlerde büyük patlama yaşatıp önce çocukların sonra yetişkinlerin ilgisini yoğun miktarda çeker.

Çağrışımları: Güven, sadakat, bilgelik, zeka, inanç, doğruluk.

Açık mavi: sağlık, şifa, huzur, yumuşaklık, anlayış, yalnızlık, soğuk

Koyu mavi: Derinlik, uzmanlık, istikrar, bütünlük, ciddiyet

MOR

Kırmızı ve mavi renklerinden oluşan mor, mavinin istikrarını ve kırmızının enerjisini birleştirir. İstikrar ve enerji hırs’ı doğurur. Mor, hayal gücünü tetiklemesi (ilham), bu gücün görsel yansımalara dönüşmesiyle sanat ve sanatsal düşünceye olan etkisiyle ilişkilendirilir..

Asalet ve hırs’ı sembolize ederek, zenginlik ve savurganlık anlamlarını da beraberinde getirir. Doğada bulunan nadir renklerdendir. Ergenliğe yakın çağlarındaki çocuklarla yapılan anketlerde %75 tercih edilen renk sınıfında olduğu araştırılmıştır. Açık mor kadınsı duruş sergilerken, parlak ve canlı mor da çocuk hayranları için değerlidir.

Ruhsal etkisi güçlü kabul edililir. Özellikle koyu mor hayal kırıklığı, depresyon, karamsar düşüncelere eğilimi olan insanların etrafında çok dolanmamalıdır. Bir psikiyatristin belki de en son tercih etmesi gerek bir renktir.

Çağrışımları: Güç, yaratıcılık, onur, asalet, denge, lüks, hırs.

Açık mor: romantik, nostaljik

Koyu mor: kasvet, üzüntü

KIRMIZI

İlk akla gelen kırmızı ateş, alev olacaktır. Kırmızı, diğer renklere göre çok baskın bir yapıdadır. İnsanoğlunun en yüksek duygularına karşılık gelir. Kolay fark edilir, etkisini çabuk gösterir. Satın alma noktasında müşteriye hızlı adım attırır, dikkat yoğunluğu yaşadığımız trafikte bile “dur, yasak” şeklinde bağırırcasına dikkatimizi kendine çeker, panik anlarında sağlıklı düşünemezken yangın tüplerini, acil çıkışları hemen farkedebiliriz.

Konuya göre farklı duyguları tetikleyebilmektedir. Örneğin bir savaş filmi izlerken görülen her kırmızıyı “kan” ile, duygusal bir film izlerken de “aşk, sevgi” ile ilişkilendirebiliriz. Spor araba almayı düşünenler genelde “kırmızı” isterler ki bu da kırmızının “enerji ve gücü” de yoğun hissettirmesinden kaynaklanır.

Farklı duygusal çağrışımlara sebep olsa da bu çağrışımların ortak noktası “kalp atışımızı hızlandıran duygular”ı tetiklemesidir.

Çağrışımları

Açık kırmızı: cinsellik, tutku, anlayışlı olmak, sevgi, sevinç

Koyu Kırmızı: cesaret, öfke, liderlik, hasret, canlılık, kötülük | sonbahar (yaprak)

Pembe: aşk, romantizm

Kahverengi: istikrar, doğallık, samimiyet

SARI

Doğada güneşin rengidir. Enerji, sevinç, aydınlanma (akıl), mutluluk veren etkiye sahiptir. Zihni uyarır, aktif eder enerji verir. Sıcaklığıyla neşe, hayat enerjisi verir. Taksilerin sarı olmasının bir sebebi zihnimizin dikkatini sarı’ya çabucak verebilmesidir.Siyah üzerine diğer renkleri dizdiğimizde ön plana çıkan renk sarı olacaktır. Bu yüzden tehlike arz eden durumlarda “uyarı” olarak kullanıma müsaittir.

Ürün veya hizmette tecrübe, devamlılık, güven hissi vermek için yanlış bir seçim olur.

Tek başına kullanımlarda rahatsız edici bir etkisi vardır.Araştıma sonucunda bebeklerin sapsarı bir odada uyuyamadıkları, doğal tepki olarak da devamlı ağladıkları gözlemlenmiştir. Tanıtım materyallerinde vurgulama yapmak, bir bölgeye dikkat çekmek için kullanılabilir. Sarıyı aşırıya kaçmadan kullanmak gerekir. Bu herhangi bir ambalaj da olabilir bir ürünün kendisi de olabilir. Sarı genellikle çocuksu, ciddiyetsiz veya şirin ile ilişkilidir, prestij, ağırlık, karizma arzulayanlara doğrudan hitap edemeyecektir. Hedef kitlenizde yetişkin erkek varsa sarıdan biraz uzak durmakta fayda var. Sarı kravat neyse de sarı takım elbise alacak kaç kişi tanıyoruz?.

Sarı rengi kullanmak için gerçekten çaba sarf etmek gerekmektedir. Herhangi bir tasarımda sarı kullanılması gerçekten gerekliyse, ancak koyu ve uygun bir arka planda kullanılabilir. Beyaz zeminde neredeyse görünmez. Sarıyı koyu kullanmaya kalktığımızda da o renk artık sarı olmaktan çıkar ve üzerine çürümüş, hastalıklı vb gibi anlamlar ekler.

Çağrışımları: sevinç, mutluluk, akıl, enerji, neşe

TURUNCU

Kırmızı ve sarı tonlarının birleştirilmesiyle oluşur. Bu birleşme, birleşmeye sebep olan renklerin etkilerini de içinde taşır. Sevinç, güneş, yaşam enerjisi ile ilişkilidir. İnsan gözü turuncuyu çok sıcak olarak algılar, bu yüzden fiziken gerçekten ısınıyormuş gibi “ısı” hissini tetikler. Kırmızının agresifliğini tam olarak taşımaz ama kırmızı gibi iştah uyandırır. Zihni aktif tutar, canlandırır. Gençleri temsil edebilen bir yapıya sahiptir. Sosyaldir. Tibet keşişleri turuncu renginin enerjisine inanarak üzerlerinde taşımaktadırlar.

Pazarlamada da büyük bir yere sahiptir. Herhangi bir tasarımda diğer sıcak renkler gibi hiç rahatsız etmeden “solo” bile yapabilir. Dikkat çekmek için güzel bir renk silahıdır. Gıda ürünlerine, oyuncaklara, enerji ürünlerine vs teşvik etmek için etkilidir. Genelde yüksek kalite (private) için altın tonları tercih edilmektedir.

Çağrışımları: coşku, hayranlık, mutluluk, yaratıcılık, kararlılık, cazibe, başarı, teşvik, dayanıklılık.

Keskin turuncu: (5c, 90m, 100y, 10k) : Cinsel dürtü (yanıp tutuşma), arzu, tutku, saldırganlık,

Koyu turuncu: Güvensizlik, aldatmaca

Altın rengi: Prestij, bilgelik, aydınlanma, zenginlik

YEŞİL

Yeşil doğanın kendisidir. Duygusal insanlarda etkisi daha üstün olabilir. İyileştirici bir etkiye sahiptir, huzur verir. Doğanın seleksiyon gücünü kullanarak izleyicide istikrar ve dayanıklılık hislerini uyandırır. Çalışmayan, umursamayan insanların olduğu bir iş yerini kimse istemez. Dinlendirici etkisi nedeniyle iş yerlerinde pek tercih edilecek bir yanı yoktur.

Uyaran, dikkat edilmesi gereken anlamlarının aksine “güvenli” vurgusu için idealdir. Trafik lambalarının veya cerrahların önlüklerinin bir anlamı olmalıydı.

Ürün ve hizmetlerde doğa dostu, doğa kadar güvenli, doğa kadar umut vadeden ve istikrarlı anlamlarına geleceği için güven verilmesi gereken durumlarda kullanılabilir. Bu bir tıbbi ürün, herhangi bir gıda ürünü, kimyasal içerikli bir ürün veya zarar vermeyeceğinin vurgulanması gereken herhangi bir şey de olabilir

Çağrışımları: Büyüme, tazelik, umut, güven, uyum, bereket, yaşam

Su yeşili (mavi tonlu yeşil): şifa, motivasyon, koruma

Zeytin yeşili (sarı tonlu mat yeşil): Barış, birlik, beraberlik

Fıstık yeşili (sarı tonlu parlak yeşil): Anlaşmazlık, korkaklık, hastalık, kıskançlık

Mat koyu yeşil: para, finans, bankacılık

Renklerin etkileri %90 geçerlilik gösterir. İzleyicinin o anki ruh haline göre küçük değişiklikler gözlense de doğa ne diyorsa o’dur.

Silüet Tanıtım Ajansı | Hakan YILDIZ

Okuduğunuz konuyla ilgili destek, istek, öneri, şikayet veya öylesine iletişime geçebilirsiniz.